KOSTANDINI I MADH ()

Prishtinë, Korrik 1999 (Kosova e lire) - Figura më e madhe e Historisë Kombëtare të Shqipërisë, pa asnjë diskutim, mbetet Kostandini i Madh. Një nga ilirët e shumtë që arritën të ishin perandorë të Romës.I lindur në atë pjesë të Ilirisë,(Nish),që sot është zabtuar nga barbarët serbë, rreth AD 274-337. Një perandor që sunoi 31 vjet (306- 337). Emri i tij i lindjes ishte Flavius valerius Constantinus.Ishte djali i Komandantit ilir Constantinus Chlorus . Në vitin 305 ai ishte bashkë-perandor.Një vit më pas u bashkua me të jatin në Britani.
Ishte një besimtar i zotit Diell. Ndaj e dielle, ose sot e diela është ditë e shejtë pushimi, deklaruar nga ai, kur do te ishte më vonë perandor. Ai kishte parë në ëndërr dy fjalë në qiell (me këtë shenjë ti do jesh fitues (in hoc signo vinces). Pas kësaj mposhti Maxentius në betejen e Urës së Milvianit, afër Romës. Ka qenë një cast stoik dhe i nderuar. Senati italian e priti fituesin si shpëtimtar të Romës. Kësisoj, nganjë pagan adhurues i diellit, Kostandini nisi të shikonte krishterimin si një Sjellje të Fitores.

Ka vendosur të ndalohej keqtrajtimi i të krishterëve. Pas kësaj Kishës iu dha mbrojtje dhe dhurata financiare

Asokohe, ishte në modë të ishin dy bashkë- perandorë, ose edhe tre. Kostandini ishte shumë i madh sa nuk mund të pranonte askënd pranë famës së tij. NJë luftë e ashpër pushteti shpërthey midis dy perandorëve, Licinius dhe Costandine, e nga ku iliri strateg doli ngadhnjyes si një kampion i Krishtërimit.

Tash ishte perandor i Lindjes dhe Perëndimit.Paraardhësi i tij, iliri Diocletiani kishte nisur të bënte ndarjen e autoritetin civil dhe atij ushtarak. Kostandini i Madh e përfundoi këtë nismë vlerëmadhe.

Gjaku i të parve e therriste diku gjetke ka vendosur te ndertonte nje qender te re te Perandorise, larg Romes. Përtej andej ka kishin ardhur te paret e tij, diku afer Trojes se famshme.Mbi qytetin 7mije vjecar Buzeanum,ose i njohur si Byzantium.Greket duan ta bejne te tyren Byzantin,por kjo nuk eshte e vertete,me shume ka pasur gjasa te kete qene pellazgjik nga ai brume kuture nga erdhen iliret,maqedonet,epirotasit,pra paraardhesit e shqiptareve

Qyteti i lashte ka ndjere zhurmat e nismes se madhe ne vitin 326 dhe perurimi ka ndodhur 4 vjet me vone.Me pas qyteti do te zgjerohej e zgjerohej,duke ardhur te ne me Stambolin magjik te pushtuar nga turqit qe,nuk e leshojne me kurre..Kostandini ndertoi Kisha ne Token e Shejnte,ku sipas tij e jema kishte gjetur kryqin origjinal ky ishte mberthyer Krishti.E jema ishte e krishtere,ndersa Kostandini i Madh u baptizua ne castet e vdekjes,me 22 maj 327).

Kostandi i madh eshte nje nga perandoret me ndricuas te Romes.Ngaqe nuk ishte as romak apo grek,nuk duan ta cilesojne si me te madhin,por ne fakt ai ishte me i madhi nder perandoret e Romes,shetin e te ciles e riorganizoi dhe ndertoi fitoren perfundimtare te krishterimit ne fundin e shekullit te katert.

Fillimisht i kishte ndeshkuar rrepte, eger me brutalitetin tipik te nje iliri,pa asnje lloj meshire,por me vone dalangadale kishte nisur t;’i donte dhe t’i mbronte me pasionin tipik te nje iliri fisnik.Kesisjoj ishte figura qendroe qe themeloi Europen e krishtere te mesjetes.E pra ishte me gjak shqiptar.Ishte me i madhi i races shqiptare ne te gjitha koherat.Ne kohen e Hoxhe-Alise asgje nuk na thane ne shkolle.U ngriten buste edhe per injorante,por asnje shtatore nuk u ndertua per kete kalores gjigand te Ilirise,qe luftoi nen dhe per flamurin e Romes,por sipas shume shkencetareve aso kohe ajo perandori cilesohej si perandoria Iliro-Romake.